Không còn là những quy trình thủ công đơn thuần, bức tranh chế biến nông sản tại Quảng Ninh đang khoác lên mình diện mạo mới nhờ làn sóng đầu tư vào công nghệ hiện đại. Để đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường và đón đầu xu hướng phát triển của ngành công nghiệp chế biến, các doanh nghiệp trong tỉnh đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới một nền sản xuất nông nghiệp bền vững và mang lại giá trị gia tăng cao.
"Lột xác" công nghệ, nông sản Quảng Ninh vươn tầm giá trịThống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh cho thấy, Quảng Ninh hiện có gần 700 cơ sở tham gia vào chuỗi sơ chế và chế biến nông, lâm, thủy sản. Đáng chú ý, trong số này có 22 doanh nghiệp chế biến nông sản, thủy sản với định hướng xuất khẩu, cùng 408 doanh nghiệp, hợp tác xã phục vụ thị trường nội địa và 264 cơ sở chế biến lâm sản. Trong cuộc đua nâng cấp công nghệ, các doanh nghiệp chế biến nông sản xuất khẩu đang cho thấy sự dẫn đầu đầy ấn tượng.
Minh chứng rõ nét cho xu hướng này là Công ty F-ONE Global Foods (Đông Triều). Chỉ sau 3 năm đi vào hoạt động, F-ONE đã trang bị cho mình một "dàn" công nghệ chế biến hiện đại bậc nhất, từ hệ thống bếp chiên rán công nghiệp, kho lạnh đạt chuẩn, đến các loại máy móc tân tiến như máy trộn, máy nhúng, máy định hình và đặc biệt là hệ thống cấp đông nhanh. "Lá chắn" công nghệ của F-ONE còn được tăng cường bởi máy dò dị vật, có khả năng phát hiện kim loại và tạp chất, giúp loại bỏ sản phẩm lỗi ngay từ khâu đầu vào.
Ông Yang Jin Han, Giám đốc kỹ thuật của F-ONE Global Foods, tự tin khẳng định: "Nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, sản phẩm của chúng tôi đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe để xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Hàn Quốc và Nhật Bản." Hiện tại, hơn 50 loại nông sản chế biến của F-ONE, trong đó có các sản phẩm chủ lực như mực, ớt, khoai lang, rau củ chiên, cùng các loại bánh kim chi, hải sản, hẹ, khoai tây, bí đỏ… đang được thị trường đón nhận tích cực.
Tiếp nối câu chuyện đổi mới công nghệ, Công ty TNHH Long Hải (Đông Triều) đã có một hành trình "lột xác" ấn tượng trong lĩnh vực sản xuất nấm ăn. Từ những năm 2010, Long Hải đã từng bước chuyển đổi từ phương pháp thủ công sang công nghệ tự động hóa, và hiện tại là công nghệ sinh học hiện đại. Các phòng thí nghiệm, phòng khử trùng bằng tia cực tím, phòng tạo ozôn, cùng các phòng nuôi cấy nấm khác của Long Hải đều được trang bị để kiểm soát chặt chẽ các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và đảm bảo tính vô trùng tuyệt đối. Chính nhờ công nghệ này, nấm của Long Hải không chỉ sạch mà còn giữ được hàm lượng dinh dưỡng cao, tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trên thị trường với sản lượng tiêu thụ hàng năm lên tới 600 tấn. Bốn loại nấm kim châm, sò tím, trà tân và đùi gà còn là những sản phẩm độc quyền mang thương hiệu "Nấm Việt" của công ty.
Không riêng F-ONE và Long Hải, phần lớn các doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản xuất khẩu tại Quảng Ninh đều đang tích cực đầu tư vào thiết bị để nâng cao chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm. Các hệ thống băng tải tự động hóa, cân tự động, đóng gói tự động, máy hấp chịu nhiệt cao, hệ thống cấp đông siêu tốc IQF, và các hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn VSATTP ngày càng trở nên phổ biến. Hiện tại, tổng công suất thiết kế của các doanh nghiệp này đạt khoảng 20.000 tấn nguyên liệu mỗi năm, với các thị trường xuất khẩu chủ yếu là Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Đối với các cơ sở chế biến nông sản quy mô vừa và nhỏ, quá trình chuyển đổi diễn ra linh hoạt hơn, tùy thuộc vào năng lực của từng đơn vị. Tuy nhiên, xu hướng chung là chuyển dần từ thủ công sang bán tự động và tiến tới tự động hóa. Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Phương Thùy (Uông Bí), từ một cơ sở nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo gia đình, đã mạnh dạn đầu tư hàng chục tỷ đồng vào nhà lạnh vô trùng, hệ thống làm mát, làm ẩm, thu nước, thu ẩm, tăng hạ nhiệt và hệ thống sấy thăng hoa. Nhờ đó, Phương Thùy có thể nuôi cấy phôi nấm trong môi trường nhân tạo được kiểm soát chặt chẽ, đồng thời sấy khô sản phẩm mà vẫn giữ được gần như nguyên vẹn hình dáng, màu sắc, mùi vị và tinh chất. Từ nguồn nguyên liệu quý giá này, Phương Thùy đã phát triển gần 20 loại sản phẩm tinh chế, phần lớn trong số đó đạt tiêu chuẩn OCOP và được thị trường đánh giá cao.
Trong khi đó, Công ty TNHH Sản xuất thương mại Dáng Phương (Móng Cái), một đơn vị chuyên sản xuất nước mắm truyền thống, đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ phương pháp ủ chượp ngoài trời sang công nghệ ủ chượp trong thùng gỗ sồi. Mỗi thùng sồi của Dáng Phương có thể chứa tới 15 tấn cá nhâm, cá trích, trải qua quá trình nén, lọc và phơi mắm kéo dài từ 18 đến 24 tháng để cho ra khoảng 4.000 lít nước mắm thành phẩm. Ông Nguyễn Văn Phương, Giám đốc công ty, chia sẻ: "Ưu điểm của công nghệ nhà thùng là giúp duy trì nhiệt độ ổn định quanh năm, kích thích quá trình lên men vi sinh và phân giải hóa học, tạo nên hương vị truyền thống đặc trưng của nước mắm."
Có thể thấy, bằng sự chủ động và tầm nhìn chiến lược, khối doanh nghiệp chế biến nông sản Quảng Ninh đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trên thị trường. Sự "lột xác" về công nghệ không chỉ nâng cao chất lượng và giá trị nông sản của tỉnh mà còn mang lại doanh thu và lợi nhuận cao hơn cho doanh nghiệp, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người lao động, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế nông nghiệp của toàn tỉnh.
